25 Mart 2024 Pazartesi

TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN VE TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ

Kanunkoyucu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmek amaçlarını ortaya koymuştur. Kanun, her türlü tüketici işlemiyle tüketiciye yönelik uygulamaları kapsamaktadır.

  

Yukarıda belirttiğim üzere kapsamın bu kadar geniş olması, uygulamada sorunlara yol açabilmektedir. Özellikle sigorta ve bankacılık gibi ticari konularda, uyuşmazlıkta ikiden fazla taraf olması halinde uyuşmazlığın nerede ve nasıl çözümlenmesi gerektiği konusunda tereddütler oluştuğu görülmektedir. Benzer bir durum vekalet sözleşmelerinde de görülmektedir. Örneğin bir avukat ile müvekkili arasında çıkacak uyuşmazlıklar, Kanuna göre tüketici işlemi olarak görülürken; yine bir avukat ile bir tacir olan müvekkilinin ticari işletmesini ilgilendiren bir mesele ile ilgili bir uyuşmazlığın olması durumunda bunun bir tüketici işlemi sayılamayacağı, Yargıtay içtihatlarında da yer almıştır. 

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNE BAŞVURU 

Tüketici hakem heyetlerine başvuru 6502 sayılı Kanunun 68. Maddesinde hüküm altına alınmıştır. Öncelikle tarafların İcra ve İflas Kanunundaki hakları saklı kalmak üzere; değeri otuz bin Türk Lirası altında bulunan uyuşmazlıklarda hakem heyetlerine başvuru zorunlu tutulmuştur. Bu değerin üzerinde bir değer üstünden oluşan uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.  

Tüketici hakem heyetleri kendilerine yapılan başvuruları gereğini yapmak üzere yapılan başvuruları kabul etmek zorundadır. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yer tüketici hakem heyetine yapılabilir. Eğer tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde başvuru yapılacak ise bu başvurular ilçe kaymakamlığına yapılabilir. Yapılan bu başvurular, kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere tüketici hakem heyetlerine iletilir. 

TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ KARARLARI, KARARLARIN İCRASI VE KARARLARA İTİRAZ 

Tüketici hakem heyetleri, kendilerine başvurulmuş olan uyuşmazlık ile ilgili karar verirken tarafların talebiyle bağlıdır. Ancak başvurunun yapıldığı tarihte uyuşmazlık miktarının belirlenebilmesi mümkün değil ise başvuru sahibinin hukuki ilişkiyi ve asgari bir miktarı belirtmesi ve inceleme sürecinde uyuşmazlık miktarının bilgi veya belgelerle tam olarak tespit edilmesi halinde talep edilen miktardan daha fazlasına veya daha azına karar verilebilir. 

Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden fazla uyuşmazlık için ayrı ayrı başvuru yapılması halinde, uyuşmazlığın değerleri toplamı tüketici hakem heyetinin görev sınırı içinde kalmak şartıyla, tek bir başvuruda birleştirilerek karar verilebilir. Eğer sınır aşılıyorsa ayrı ayrı karar verilmesi gerekecektir. 

Tüketici hakem heyetleri kararında uyuşmazlık bedelinin Türk Lirası cinsinden belirtilmesi zorunludur. Uyuşmazlık bedelinin döviz cinsinden olması durumunda başvuru tarihindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının belirlediği efektif döviz satış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilir. 

Başvuruya konu uyuşmazlığın, tüketici hakem heyeti tarafından karar verilmeden önce çözümlenmesi ve bu duruma dair bilgi ve belgelerin tüketici hakem heyetine iletilmesi durumunda, tüketici hakem heyeti uyuşmazlığın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığı kararı verir. 

Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, en geç altı ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Eğer tarafların ivedi inceleme talebi bulunuyorsa ve bu talep başkan tarafından uygun görülür ise bu durumda başvuru, tüketici hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır. 

Tüketici hakem heyetlerinin kararları, 2004 sayılı İİK ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. 

Tüketici hakem heyetlerinin kararlarında maddi hatanın (tarafların kimlik bilgisine ilişkin, ticaret unvanlarına ilişkin, vs. yanlışlıklar) bulunması durumunda bu hata tüketici hakem heyetince resen veya taraflardan birinin yazılı talebi üzerine düzeltilebilir. 

Taraflar, tüketici hakem heyetlerinin kararlarına karşı kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. Yapılan itiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi durumunda hakim, tedbir kararı ile kararın icrası durdurabilir. 

Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz sonucunda tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.   

 

Stj. Av. Batuhan Berk MAZLUM

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.