Arabuluculuk Süreci

 

Arabuluculuk, günümüzde yaygın olarak kullanılan uyuşmazlık çözüm yollarından biridir. Arabulucu, taraflar tarafları bir araya getirerek müzakerede bulunmalarını ve aralarındaki uyuşmazlığa çözüm bulunmalarını sağlar. Arabulucu bu noktada tarafsız kalır.

Arabulucu olabilmek için hukuk fakültesi mezunu olma ve meslekte beş yıllık kıdeme sahip olma şartı vardır. Bu beş yıllık kıdem, avukatlık mesleği olabileceği gibi başka bir meslekte geçirilen süre de olabilir. Alınan arabuluculuk eğitimi sonrası yapılan sınavda başarılı olan aday arabulucu olmaya hak kazanır.

Arabuluculuk kimi uyuşmazlıklarda dava şartı iken kimi uyuşmazlıklarda ihtiyari olarak başvurulabilecek bir yöntemdir. Arabulucuya başvuru dava açılmadan önce yapılabileceği gibi dava açıldıktan sonra da yapılabilir. Taraflar arabulucuya başvurduğu takdirde dava açma hakkından vazgeçmiş olmazlar. Görüşmeler sonucunda anlaşmama sonucuna ulaşılırsa dava yoluna başvurulabilir. Eğer görüşmeler sonucunda taraflar arasında anlaşma sağlanırsa bu noktada ilgili belgeler ilgili mahkemeye ibraz edilir.

Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat katılabileceği gibi varsa eğer avukatları aracılığıyla da katılabilirler. Taraflardan biri mazeret göstermeksizin görüşmeye katılmazsa dava sonucunda haklı çıksa dahi yargılama giderlerinden sorumlu tutulur, taraf lehine vekalet ücretine de hükmedilmez. Taraflar kendi istediği arabulucuyu seçebileceği gibi adliyelerde bulunan arabuluculuk büroları tarafından atanacak arabulucuyla da işlemleri tamamlayabilir. Eğer taraf, arabuluculuk ücretini karşılayamayacak durumda ise bu noktada adli yardım talebinde bulunabilir. Şartlar uygun bulunursa adli yardımdan faydalanabilir.

Özellikle ticari davalarda, tüketici uyuşmazlıklarında, iş davalarındaki bazı taleplerde arabuluculuk bir dava şartıdır. Örneğin işçinin talep edeceği kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, işe iade gibi konular zorunlu arabuluculuk kapsamındadır. Yapılan yeni düzenlemeyle kira uyuşmazlıklarında, ortaklığın giderilmesi davalarında da arabulucuya başvurma dava şartı olmuştur.

Arabulucuya başvurma sonucunda taraflar pek çok avantajla karşı karşıya kalırlar. Dava sürecinde yapılacak olan masraflardan, zamandan ciddi bir şekilde tasarruf etmiş olur. Mahkemeye başvurmaya göre daha kısa sürede sonuçlanır ve bu sonuç tarafların karşılıklı anlaşmaları ve talepleriyle gerçekleşir. Tarafların menfaatleri göz önünde bulundurularak bir sonuca bağlanır. Ayrıca dava sürecine kıyasla psikolojik ve sosyal açıdan daha olumlu bir süreçtir.

Stj. Av. Bilge Sultan BAKİ